koncert nr 61 / KONCERT FINAŁOWY

Opis koncertu

Uwertura na orkiestrę Grażyny Bacewicz oparta jest na charakterystycznym motywie rytmicznym. Przywołuje on skojarzenia z tzw. „motywem losu” V Symfonii Beethovena, ale to nie wszystko – w alfabecie Morse’a zestaw trzech krótkich sygnałów i jednego długiego oznacza „V”, co wówczas uchodziło za symbol „Victory”. Uwertura powstała podczas okupacji niemieckiej w Warszawie. Może kompozytorka w ten sposób chciała sprzeciwić się najeźdźcy?

Pablo de Sarasate to hiszpański wirtuoz skrzypiec z przełomu XIX i XX wieku. Jego sława sięgała daleko, nawet Henryk Wieniawski, wirtuoz znad Wisły, zadedykował mu swój II Koncert skrzypcowy. Dramatopisarz i krytyk muzyczny George Bernard Shaw, mając na myśli twórczość kompozytorską Pabla de Sarasate, stwierdził, że „wielu jest kompozytorów muzyki  na skrzypce, ale niewielu z nich komponuje muzykę skrzypcową”.

Bacchanalia to rzymskie obchody święta boga Bachusa, podczas których wykonywano bacchanale – ekstatyczne tańce na cześć boga wina i dobrej zabawy. Taniec ten zyskał popularność w XX wieku. Jednym z przykładów jego zastosowania jest opera Samson i Dalila Camille’a Saint-Saënsa. Stylizowane bacchanale towarzyszą Dalili w trzecim akcie, kiedy tańczy przed Samsonem, prowokując go, a jednocześnie drwiąc z niego. 

Jota Aragonesa to gatunek hiszpańskiej muzyki i tańca wykorzystujący kastaniety. Caprice brillant Jota aragonesa Michaiła Glinki odznacza się barwną instrumentacją. Ciekawym zabiegiem jest zastąpienie brzmienia gitary pizzicatem w partii instrumentów smyczkowych i partią harfy.

Podsumowaniem tego koncertu będzie wykonanie I Koncertu fortepianowego Ferenca Liszta. Jest to monumentalne, symfoniczne dzieło, które powstawało w latach 1830-1849. Według zachowanych źródeł, tak długi okres czasu przypadający na pracę nad Koncertem wynikał z pracy nad instrumentacją – był to bowiem jeden z pierwszych utworów symfonicznych Liszta. Kompozytor dążył do równowagi pomiędzy partią fortepianu i orkiestry. Pomimo tego, że Koncert doczekał się swojej premiery w 1849, Liszt przerabiał go nawet potem, wprowadzając dość spore zmiany do partytury.